Jesień to pora, kiedy w ogrodzie i sadzie trzeba posprzątać i przygotować rośliny do okresu zimowego. Niektórzy uważają, że skoro nic już nie kwitnie, to można ogród spokojnie zostawić do wiosny. Nic bardziej mylnego. W takim przypadku kumulacja prac będzie bardzo duża, ale przede wszystkim wiele roślin bez naszej pomocy nie przetrwa. Lepiej więc przygotować sobie harmonogram prac jesiennych i przystąpić do ich wykonywania.
Jakie prace w sadzie wykonać przed zimą?
Wrzesień i październik to okres zbierania owoców z jabłoni i śliw. Wtedy też może jeszcze owocować grusza i brzoskwinia (późne odmiany). Kiedy wszystkie drzewa i krzewy przestaną już owocować, można przystąpić do prac, które zabezpieczą ogród przed zimowymi mrozami.
Zobacz różne odmiany drzewek owocowych: https://drzewkaowocowe24.pl/kategoria-produktu/drzewa-owocowe.
Jesień – czas na nowe sadzonki
Wczesna jesień to dobry czas na dosadzenie kilku drzewek owocowych, można także stare odmiany zastąpić nowymi, lepiej owocującymi ale także mającymi owoce o nowych smakach.
Do pierwszych mrozów zdążą się ukorzenić i trwale związać z podłożem. Będą jednak wymagały szczególnego zabezpieczenia przed mrozami. Na jesień można sadzić jabłonie, grusze, śliwy, wiśnie, morele, czereśnie brzoskwinie oraz krzewy owocowe.
Sadzić można w zasadzie do pierwszych mrozów, ale bezpieczniej jest to zrobić w październiku, kiedy noce są jeszcze ciepłe. W sklepie sadowniczym można kupić drzewka w donicy lub z gołym korzeniem. Najlepsze są sadzonki 2-letnie, które mają już dobrze rozwiniętą bryłę korzeniową. Do sadzenia trzeba wybrać miejsce dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Przed posadzeniem drzewek z gołym korzeniem, należy dokładnie oglądnąć poszczególne korzenie i usunąć te martwe lub uszkodzone. Drzewko należy przynajmniej na godzinę umieścić w wiadrze z wodą. Głębokość dołka powinna być dostosowana do wielkości bryły korzeniowej. Miejsce szczepienia musi znajdować się ponad ziemią.
Jak zabezpieczyć drzewka owocowe przed mrozami?
Przed zabezpieczeniem drzew owocowych na zimę należy, najpierw zebrać wszystkie zdrowe owoce, te zgniłe najlepiej spalić. Nie należy ich wyrzucać na kompost, ponieważ mogą przenieść choroby grzybicze. Podobnie jest z porażonymi liśćmi.
Wszystkie drzewa trzeba oglądnąć i sprawdzić, czy nie chorują, czy nie ma na nich szkodników. Trzeba także usunąć wszystkie obumarłe gałęzie. Dopiero teraz można przystąpić do właściwego zabezpieczania drzew owocowych.
Bielenie drzew owocowych
Bielenie to jedna z najstarszych metod zabezpieczenia ogrodu przed mrozami. Biały kolor odbija promienie słoneczne i zapobiega nagrzewaniu się kory podczas słonecznych dni. W trakcie nocnych mrozów chroni korę przed spadkiem temperatury i pękaniem. Bielenie zapobiega także zbyt wczesnej wegetacji drzew owocowych.
Do bielenia najlepiej użyć mleczka wapiennego, czyli wapna rozpuszczonego w wodzie w proporcjach 1:5. Do mleczka warto dodać także trochę gliny, która opóźni spłukiwanie wapna przez deszcze. Jest to szczególnie ważne teraz, gdy zimy są bardziej deszczowe niż śnieżne. Jeżeli bielenie zostanie spłukane, należy zrobić to ponownie, najczęściej robi się to w lutym, gdy różnice temperatur dziennych i nocnych są dość duże.
Zabezpieczenie drzew owocowych wrażliwych na mróz
Zakończenie okresu wegetacji drzew owocowych następuje stopniowo i nie należy spieszyć się z ich okrywaniem. Spadek temperatury powoduje, że najpierw proces wegetacji spowalnia, później drzewka owocowe stopniowo się hartują. To sprawia, że lepiej będą znosić niskie temperatury w kolejnych latach. Przedwczesne okrywanie zaburza ten naturalny proces.
Szczególnej uwagi wymagają młode drzewka owocowe sadzone jesienią, zwłaszcza sadzonki drzewek owoców pestkowych, które szczególnie wrażliwe są na mrozy. Należą do nich:
- czereśnia,
- śliwa,
- morela,
- brzoskwinia.
Najpierw trzeba zabezpieczyć miejsce szczepienia, najlepszy będzie kopczyk z ziemi na wysokość ok. 30 cm. Raczej nie sprawdzi się ten usypany z kompostu lub liści, bo może zostać zajęty przez gryzonie, które mogą także uszkodzić korę. Potem całe drzewko trzeba okryć agrowłókniną, która ochroni delikatne gałązki przed mrozem.
Grusza, jabłoń są bardziej mrozoodporne, dlatego wystarczy zabezpieczyć tylko ich pnie. Poza agrowłókniną można użyć do tego tektury falistej, worków jutowych, starych kocy. Okrywa pnia nie może być zbyt ciasna, pień musi mieć zapewnioną cyrkulację powietrza. Nie wolno otulać drzewek owocowych folią, ponieważ nie przepuszcza powietrza, a zgromadzona pod nią wilgoć stwarza doskonałe warunki do rozwoju grzybów.
Drzewka kolumnowe
To bardzo ozdobne i obficie owocujące drzewka. Ich charakterystyczną cechą jest wąski pokrój nie przekraczający 80 cm. Doskonale nadają się do małych ogrodów, a nawet do uprawy doniczkowej na balkonach i tarasach. Do uprawy kolumnowej nadaje się jabłoń, grusza, brzoskwinia, czereśnia, śliwa. Kolorowe owoce pięknie prezentują się na tle zielonych, gęstych liści.
Karłowa odmiana wymaga szczególnej ochrony przed zimą. Drzewka owocowe uprawiane w doniczkach najlepiej jest przenieść do ogrodu zimowego lub w miejsce zapewniające dodatnie temperatury. Drzewka owocowe kolumnowe uprawiane w gruncie trzeba w całości zabezpieczyć przed działaniem ujemnych temperatur. Najlepiej sprawdzą się osłony a agrowłókniny lub specjalne kaptury osłaniające nie tylko pień, ale także koronę drzewka.
Zabezpieczenie ogrodu przed dzikimi zwierzętami
Jeżeli sad nie jest ogrodzony, to koniecznie trzeba zabezpieczyć drzewka przed zwierzętami. Sarny, zające zimą w poszukiwaniu pożywienia chętnie obgryzają drzewka owocowe, ich kora nadal posiada wiele soków i dlatego jest atrakcyjna dla zwierząt.
Na ich niszczycielskie działanie szczególnie narażone są krzewy oraz młode drzewka owocowe. Najlepszym rozwiązaniem jest otoczenie pnia drzewka sztywną siatką plastikową lub metalową, która skutecznie ochroni drzewka owocowe. Taką ochronę warto trzymać przez cały rok, dzikie zwierzęta chętnie korzystają łatwo dostępnego pożywienia. Można także stosować odstraszacze zapachowe, które skutecznie zniechęcą intruzów do odwiedzin. Ze względu na koszty stosowane są one głównie w sadach wysokotowarowych. Takie zabezpieczenia są szczególnie ważne w sadach położonych blisko lasu, zwierzęta mają do nich bardzo łatwy dostęp.
Jak ściągać zimowe zabezpieczenia w sadzie?
Nigdy nie należy się z tym spieszyć i powinno robić się to stopniowo. Kilka słonecznych dni w lutym lub marcu nie oznacza, że nadeszła już wiosna.
Sadownicy muszą dokładnie śledzić prognozy pogody, zwłaszcza długoterminowe, i dostosowywać do nich swoje prace. Jeżeli w przeciągu dwóch tygodni nie są zapowiadane przymrozki, to można stopniowo zdejmować kolejne zabezpieczenia roślin przed mrozami. Dzięki temu stopniowo zaadoptują się do temperatur.
Dla ogrodników najbardziej niebezpieczne są przymrozki majowe, kiedy wszystkie zabezpieczenia są już ściągnięte, a niektóre drzewka owocowe pięknie kwitną. To przede wszystkim czereśnia, ale także brzoskwinia, jabłoń, grusza. Majowe mrozy zetną kwiaty i owoce w jesieni pojawią się sporadycznie.
Wiedząc o zapowiadanych przymrozkach sadownicy najczęściej stosują zadymianie lub zraszanie. Cienka warstwa wody rozpylona na kwiaty skutecznie zabezpiecz je przed przemarznięciem.
Przygotowanie sadu do zimowego odpoczynku wymaga dużego nakładu pracy, ale dobrze zabezpieczone drzewka przetrwają i będą obficie owocować w następnym roku.
